Jedną z najpiękniejszych tradycji świątecznych we Włoszech są presepi viventi, czyli żywe szopki. Zwyczaj ten jest najbardziej popularny w centrum i na południu Włoch, a Apulia może pochwalić się największą liczbą żywych szopek w całych Włoszech – jest ich blisko 40. Obejrzyj galerię zdjęć na końcu postu!
Żywe szopki – na czym polega ta tradycja?
Prespepi viventi to przedstawienie scen z narodzin Chrystusa oraz inscenizacja życia codziennego w czasach starożytnych, czasami też średniowiecznych, z udziałem aktorów – ludzi i zwierząt. Sceny te organizowane są w najbardziej sugestywnych miejscach – wśród uliczek starego miasta, w otoczeniu grot, na wzgórzach lub w dolinach. Udział w żywych szopkach bierze od 200 do nawet 500 osób, są to mieszkańcy miasteczek, a nie profesjonalni aktorzy.
Żywe szopki są przygotowywane na początku grudnia, i czynne są w wyznaczonych dniach i godzinach. Najczęściej z okazji świąt – 8 grudnia,
25 grudnia, 26 grudnia, 1 stycznia, 6 stycznia. Dni i godziny spektaklów należy szukać na oficjalnych stronach tych wydarzeń. Wstęp w niektórych lokalizacjach jest płatny.
Skąd wzięła się tradycja żywych szopek?
Jej początki sięgają średniowiecza i łączą się z osobą świętego Franciszka. Według legendy, to właśnie święty Franciszek w 1223 roku w miejscowości Greccio (prowincja Rieti, region Lacjum), z pomocą mieszkańców, po raz pierwszy zorganizował inscenizację narodzin Chrystusa. Do dziś Greccio kontynuuje tę tradycję przeplatając elementy starego Betlejem, czasów średniowiecznych oraz scen z życia świętego Franciszka.
Presepi viventi od północy do południa Włoch
Jak wcześniej wspominałam, środkowe i południowe Włochy mają najdłuższą tradycję przygotowywania żywych szopek. Od niedawna również na północy wiele miasteczek coraz częściej organizuje przepiękne inscenizacje z udziałem osób i zwierząt.
- Lombardia – od 25 lat organizowana jest żywa szopka w San Biaggio, niedaleko Mantui
- Emilia Romania – w prowincji Rimini, w Montefiore Conca, w otoczeniu skał i grot
- Toskania – najsłynniejsza żywa szopka odbywa się w Equi Terme
- Marche – Genga (Ankona) jedna z największych szopek, z 300 aktorami, wśród grot i jaskiń
- Lacjum – Greccio – według tradycji pierwsza żywa szopka we Włoszech zainicjowana przez świętego Franciszka
- Kampania – niewątpliwie region z ogromną tradycją żywych szopek. Największe odbywają się w Vaccheria, Morcone, Pietrelcina (stąd pochodził ojciec Pio)
- Apulia – największe presepi viventi znajdziesz w Tricase, Alberobello i Crispiano
- Bazylikata – chyba nie ma lepszego miejsca na przedstawienie Betlejem sprzed 2000 lat niż sassi di Matera. Dlaczego? Miasto samo w sobie przypomina starożytne uliczki Jerozolimy (nawet Mel Gibson wybrał Materę jako miejsce do kręcenia scen do „Pasji”), jest też jedną z największych żywych szopek we Włoszech
- Sycylia – warte uwagi szopki w Castanea delle Furie (Catania) i Custonaci (Trapani)
Żywa szopka w Tricase (Apulia)
W tym roku widziałam żywą szopkę we Włoszech po raz pierwszy i muszę przyznać, że była to dla mnie niesamowita podróż w czasie. Szopka została zaaranżowana w przepięknej scenerii, na wzgórzu, oświetlona 35 tysiącami lampek rozwieszonych na drzewkach oliwkowych i kaktusach.
Przechodząc przez bramę przenosisz się do Betlejem sprzed 2000 lat. Spacerujesz uliczkami starożytnego miasteczka, gdzie rzemieślnicy pracują, wytwarzają przeróżne wyroby. Odwiedzasz dom Heroda, pałac Rzymian i Synagogę. Po drodze możesz posmakować lokalnych wyrobów – pettule – oraz wina. Podziwiasz tysiące lampek nadających świąteczny, magiczny klimat i wspinasz się na wzgórze, by dotrzeć w końcu do szopy narodzin Dzieciątka Jezus.
Apulia jest regionem, gdzie odbywa się wiele żywych szopek. Jeśli będziesz w Apulii na przełomie grudnia i stycznia, bardzo polecam odwiedzić presepi viventi. To wyjątkowe i jedyne w swoim rodzaju (znajdziesz je tylko we Włoszech) wydarzenie. A tymczasem zapraszam do obejrzenia fotorelacji z żywej szopki w Tricase (Lecce).
